Genlerinde Cennet Qırım Aqqan Bir Yazıcı
«Nermin BEZMEN»
1) Bizge Nermin Bezmen haqqında hikâye etermisiñiz? Öz qalemiñizden sizni tanımaq isteymiz.
Sade, alçaq göñülli, edebiyat ve sanatnen pek sıqı bağda yaşağan ve ölümine qadar biri-birine aşıq bir ana ve babanıñ balasım. Olardan opera, teatr, muzey, kontsert, kitap, insan, tabiat sevgisini ve eñ-eñ mühimi de sevginiñ, aşqnıñ emiyetini, keyfiyetli yaşayışnıñ maddiy şeyler ile degil, zarafet, arıtma ve yaşayışnı sanatqa çevirmeknen kerçekleşecegini ögrendim. Suhbetniñ, paylaşmanıñ, cinsiyet musaviyliginiñ, demokratiyanıñ dadını alaraq, büyüdim. Hiç erkeletilmedim, amma hep sevilgenimni, aybetlendim ve özgün olğanımnı sezdirdiler maña. Menden beş yaş kiçik qız qardaşım da aynı degerlernen büyüdi.
Aile keçmişimizniñ hikâyelerini masal kibi diñlerken, servetniñ, unvanlarnıñ, maddiy ve fizikiy zenginliklerniñ nasıl ve ne qadar tez ğayıp etilebileceginiñ kerçegini de qavradım büyür eken. Hem ana, hem baba tarafımdan bu kibi büyük çöküşlerniñ hikâyeleri pek çoq. Cenkler, köçler, sürgünler ile soñuna yetken saltanatlı yaşayışlar menim içün masal degil, hep kerçek hikâyeler edi. Kerek bu keçmişim, kerekse ailemdeki quvvetli qadın örnekleriniñ zenginliginen özüme ait, özüme sahip, özüne emin, tizginsiz, ayaqları üstünde turacaq bir qız balası olaraq terbiyelendim.
Eki yaşımda kitaplarnen tanıştırdı anacığım meni. Zaten keniş hayâl kücüm, masallar, efsaneler, hikâyeler ile rastkelgenimnen maña bam-başqa dünyalarnıñ qapıları açıldı, çoq kiçik yaşlardan başlap. Hep hayâllarım oldı; sadece qurulğan degil, peşinde qoşulğan, oğruna çabalanğan hayâllar... Çoq kiçikligimden beri eñ büyük hayâllarımdan biri de “qalıcı olmaq” edi. Bu dünyadan bir çöl otu kibi yaşap ketmek istemey edim.
Tahsil hayatım, meslek hayatım meni bam-başka alanlarda çalışmağa yönetti. Aslında hepsini özüm seçerek yöneldim. Hep, o qalıcı olmaq arzumnı memnün etecek bir şeyniñ peşinde edim. Bu sebepten, devamlı öğrenmekten, devamlı talebelik yapmaqtan da vazgeçmedim. Yönetici yardımcısı, satın alma, bazarlama ile başlağan iş hayatımnı sanat sevgim ile, yazmaq ile, resimle beslep devam eterken, hobilerimni de işke çevirip oldım. Balalarım mektepke barıp başlağandan soñra ekinci kere üniversitette oqumağa başladım. Işıq, minyatüra, ağaç, gips qalem işi, restavratsiya, özgün basqı işlerimni onlarca sergi ve yigirmi yedi sene öz atelyemde yüzlerce balağa ve büyüklerge berğen resim derslerinen pekiştirdim. Resimniñ maña yetmegen yerde qalemime asıldım ve romanlarım sayesinde edebiyat dünyasınen, oquyucıneñ tapıştım. Aynı zaman TRT de canlı yayın alıp barıcılığı, tanıtım ve halqnen münasebetler, yoga ögretüvi, tedbirler teşkilatlandırılması ve rehberligi, dergi ve gazetalarda köşe yazarlığı, restavratsiya, dekoratsiya kibi daha onlarca mevzuda muvafaqiyetli işlerim oldı. Amma o balalığımdan beri peşinde olğanım duyğu bar ya; o “qalıcı olmaq” duyğusı, işte maña onı eñ çoq yaşatqan yazıcılıq oldı. Bu sebepten, diger hepsini birer hobi olaraq göñül eglencesi içün yapqanım işler hanesinde bıraqıp, bütün zamanımnı menim içün artıq bir yaşam şekli olğan yazıcılıqqa adadım ve, tabi ki, “Yaratıcı Yazıcılıq” derslerime. Kerek yüz-yüzge, kerek davetli ketkenim gruppalarnen, kerek on-line derslerimde onlarca yazıcılıq avesi olğan yazıcı namzeti ile körüşip, olarnen tecribelerimni paylaşam, yol kösterem.
Tınç, amma mücadeleci, añlayışlı, amma inat, sakin, amma içinde furtunalar qopqan, bahtlı, amma yüreğiniñ bir köşesi hep kederli, qırılğan, amma pek quvetli, eglenceli, amma pek sezgir, külküge aşıq, amma közyaşları hep sırada beklegen biri olaraq aslında Prusiya, Rusiye, Qırım, Romaniya, Fransa, Kafkas, Çerkes ellerinden bu tarafqa sürüklengen ve hep göñülsiz göçmenler olğan dedelerimniñ, bitalarımnıñ aşqlarını, keyflerini, qayğı ve hasretlerini genlerimde taşığanıma, onlarnıñ qarışması olğanıma inanam.
Bugün çoqusı “Bestseller” olğan ve bazıları on dört tilge çevrilgen yigirmi yedi kitabım ve “Qurt Seyit ve Şura”nıñ ekranlaştırılıp bütün dünya televizionlarında kösterilmesinen millionlarca insanğa ulaştırılğannıñ bahtı ve motivatsiyası ile hayatnı özleştirmege, hayal kurmağa ve yazmağa devam etem.
Not: Nermin Bezmenniñ mukâfatları:
* Haliç Rotary Klubü, “Meslek Ödülleri”, 2002
* İstinye Rotary Klubü “ Meslek Başarı Ödülü”, 2009
* Altın Çınar “Edebiyat Ödülü””, 2010
* Kocaeli Üniversitesi “Televizionğa ekranlaştırılğan eñ muvafaqiyetli roman”, 2014- Qurt Seyit ve Şura
* Avon, “Televizyonğa eñ muvafaqiyetli ekranlaştırılğan roman”, 2014
* ATA (American – Turkish Association)– Washington D.C. “International Women’s Day - Leadership Award” (Halqara Qadınlar Künü Liderlik Mukâfatı), 2019
* Firebird Literary Award (ABD), “Best historical romance”, (En iyi Tarihi Roman Ödülü), 2021
* Yasnaya Polyana (Rusya) Literary Award, (Edebiyat Ödülü- kısa liste (Russia), 2021
2) Başta bir şiir kitabıñız olmasına baqmadan biz sizni “Qurt Seyit ve Şura” ile tanıdıq. Yazıcılıq merağı nasıl başladı?
Men şair ruhlım, amma şair degilim. Şiirlerimni, pek uzun süre çalışqanım ve çoq emek bergenim “Qurt Seyit ve Şura”nı oquyıcığa taqdim etmekten evel basım – yayın dünyasını tanımaq, bir tecribe qazanmaq arzusınen piyasağa berdim. Pek te yahşı oldı. İlk, yayın evi, halqnen münasebetler, oquyıcılarnen körüşüv mevzularında tecribelerimni onıñle qazandım ve soñra “Qurt Seyit ve Şura”nı matbaağa yolladıq.
3) Soñ derece semereli bir yazıcısıñız. Biz 27 kitap saydıq. Yañılmasaq “Şura”nı da sayacaq olsaq, kitaplarıñıznıñ 5 danesi Qırım’dan kelgen tamırlarıñıznen bağlı. “Qurt Seyit ve Şura”, “Qurt Seyit ve Murka”, “Mengene Köçmenleri”, “Dedem Qurt Seyit ve Men” ve “Şura”. Mevzusı Qırımnen bağlı başqa işleriñiz barmı?
Şimdi yigirmi sekizinci kitabım üstünde çalışmaqtam. Qurt Seyit seriyası ise toplamda altı kitaptan ibaret. Beşi roman, biri de olarnen bağlı ıntıluvlarım şeklinde.
“Qurt Seyit ve Şura”, “Qurt Seyit ve Murka”, “Mengene Köçmenleri”, “Şura (Paris Yılları 1924-1927)”, “Bir Harb Kelini” romanlarım ya biri digeriniñ devamı, ya da bağlı bir farqlı zaman hikâyesidir. “Dedem Qurt Seyit ve Men” ise bu romanlarnı yazarken yaşağanım ruhiy yolculıqlarnı, keçmişimden alğanım dersler ve Qurt Seyit Dedem ve onıñ hayatındaki qadınlarnıñ hikâyeleriniñ menim kitabiatım ve hayat añlayışım üzerine tesirleri mevzularını içine alğan masalğa beñzegen, duyğulı, kerçek bir añlatuvdır.
Belli ki; tarih turğun, statik bir bilgi degil. “Çoq araştırdım, her şeyni ögrendim” aytıp olamaysıñız. Çünki her an, her daim qarşınızğa yañı bir bilgi, bir detay çıqıp, siziñ hikâyenizni deñiştire bile. Qurt Seyit de aynı bu deñişikliklerden nasibini ala devamlı. Pek te yahşı ola. Daha eki sene evel Qırımda toplanğan kuzenlerimniñ bir telefon bağlantısı ile, dedemniñ arqasında ölü qaldırğanını sanğanımız Osman emcemniñ qurtulğanını, yaşağanını, balalarınıñ olğanını bildim. Qırımda, St. Peterburgda, Moskvada, Türkiyede yaşağan bir çoq kuzenimnen bu kitap sayesinde biri-birimizni taptıq. Menim içün bilinmegen, ya da şübheli olğan nice hikâyeni tasdiq etmek ya da hiç bilmegenlerimni, yañlış bilgenlerimni tüzetmek imkânım oldı. Bu yerde de bitkenini tüşünmeyim. Araştırğanıñız, ögrenmek istegeniñiz qadar keçmiş sizge açıla. Bir kün biri-biriniñ artından daha bir qaç kitap yazacağıma inanam, bu mevzularda.
Bugün dünyanıñ on dört ülkesinde romanı oqunğan, altmış ülkesinde serialı baqılğan ve millionlarca hayranı olğan Qurt Seyit ile Qırımnıñ haritada yerini, tarihını bilmegen insanlar Qırımnı, hikâyesini, Qırım Tatarlarınıñ tarihını, acılarını ögrendiler. Avstraliyadan Afrikağa, Arap ülkelerinden İsrailge, Avropadan Cenübiy - Şimaliy Amerikağa, hatta Rusiyada biñlerce fanımnıñ saifesinde bularnı yazışamız, qonuşamız halâ. Ne yazıq ki; öz güzel Qırımım dünyanıñ tanığanı qadar tanımay kitaplarımnı ve meni.
4) Eserleriñizde ilham qaynağıñız nedir? Evelden hazırlağanıñız bir plan çerçivesindemi yazasıñız, yoqsa mevzu yazğan vaqıttamı inkişaf ete?
Men eserlerimni, aynı şahsiy hayatımnı yaşağanım duyğu ile yazam; Qalbimniñ sesini diñleyerek. Ya bir vaqia, ya bir qarakter, ya da bir mekân maña “Kel, meni yaz!” dey. O qadar. O sesni duyğanım anda o sesniñ hikâyesini pek yahşı yazacağımnı bilem ve bütün zehinimle, yüregimle, ruhumla özümni oña adayım. O sesnen beraber zaten aqlımda aman yerleşken bir qısqa hikâye ola. Ne yerde, ne zaman, nasıl keçecegi, kahramanımnıñ kim olacağınen bağlı. Ondan soñra araştırma ve çalışma süreçim başlay ki; bu zaman tilimni menim yazma süreçimden her zaman daha uzun ve daha meşaqatlıdır. Tarih, devirnen bağlı yemek, içmek, kiyim, turmuş medeniyeti, devirniñ ekonomik, sotsiologik, politik, siyasiy çizgileri, qarakterlerimniñ psikologiyaları, öz içlerinde şahsiy hikâyeleri, sevme, aşıq olma, hiddet, nefret duyma şekilleri, coşma ve can ağırtma çizgileri, hayâlları, keçmişleri... hepsi menim derdim ola ve hepsini, her birini añlamaq üzere çalışam ve yaratam. Böylece; bir qaç bölümden soñra, hususan qahraman qarakterim öz ihtiyaclarını fısıldamağa başlay. Menim esas şablonum çoq deñişmez, amma qarakterim menim oña bergenlerimnen can bulıp soluq almağa başlağanınen menim belki de hiç tüşünemegenim isteklerni, beklentilerni belgileye bilir. Qarakterlerim çalışma masamnıñ yanında, menimle yüz-yüzge oturalar, hissinen yazam. Olarnı izley, yavaştan diñleyim ve qalemimni öz halına bıraqam.
Hiç “Kitap bitkende ne qadar satılır? Begenilirmi, begenilmezmi? Ya şu qısmını sevmeseler?” dep tüşünmem yazğanda. Sadece iç sesime, hayal kücüme ve qahramanlarımnıñ sesine diqqat eterim.
5) Eserleriñiz elbette evlâtlarıñız kibi, amma içlerinden birini seçmeñiz kerek olsa, qaysı biri olur?
Ebet, duyğum aynı böyledir yaratqanlarımnen bağlı. Her biriniñ özüne ait bir zamanda, özüne ait farqlı qarakterlernen, bam-başqa bir hikâyesi var. Hepsi içün çoq emek berdim, berem. Uydurma olğanlar bile,kerçek hayat hikâyelerinden canlandırğanım romanlarım qadar kerçektir menim içün. Hepsinde, qarakterlernen beraber kâh ağlar, kâh külerim. Ruhiy yorulıp, yuqusız gecelerde sabahlarım hepsi içün.
Ancaq; meni yazıcı yapqan, oquyıcınen, edebiyat dünyasınen tanıştırğan ve sadece ilk romanım olması sebebinden degil, qanımdan, canımdan, genlerimde aqqan bir hikâye olması sebebinden “Qurt Seyit ve Şura” çoq özeldir ve hep öyle qalacaqtır. İşniñ meraqlı tarafı, ilk basılğanından bu künge qadar otuz sene keçken olmasına baqmadan, aynı evniñ dörtünci nesli oqumağa başlağan bir roman. Bir klassik oldı. Bir şey daha, kün keçmey ki; dünyanıñ farqlı bir yerlerinde yañı bir hayran kütlesi ile buluşıp, hikâyesini añlatmağa devam ete.
6) Bala kitabınız da bar. Daha qıyın ne? Balalar içün yazmaqmı, büyükler içün yazmaqmı?
Şimdilik sadece bir basılğan bala romanım bar. Hayâl Taqımı – Soñsuzlıq Bahçasına Yolculıq. Artıq masal kibi bir zamanda qalğan öz balalığımnıñ hikayesidir aslında. Kitaptaki Mina, kiçik Nerminden başqası degildir. Böylece; tez tempteki resimlernen yaşağan şimdiniñ balaları içün içine fantastik unsurlar qoştım. Dedem Qurt Seyit o kitapqa da kirdi, menimnen beraber. Minanıñ dedesi olaraq bu defa kiçiklerge bir Qırım hikâyesi añlata onda da.
Bala kitabı yazmaq yetişkin romanı yazmaqtan şu añlamda daha qıyın: mesuliyeti daha yüksek. Yetişken, olğun insanlarğa teklif etkeniñiz olarnıñ öz tecribe ve qazanılğan bilgileriniñ süzgüçinden keçerken, mesuliyetli olğan özleridir. Ancaq balağa bergeniñiz her bilgi, her kelime, her duyğu doğrudan-doğru yazıcı olaraq siziñ mesuliyetiñizde. Yazıcınıñ bu mesuliyeti qarşılanması şart. Zaten çoq ehemiyet bergenim “zarif ve sezgir til” qullanma hassasiyetim balalar içün yazarken daha da ehemiyetli ola. Meselâ; romanımda añlatqanım bir tragediya, bir travma yetişkin bir oquyıcımnıñ kerçek hayatta başına kelgen olsa bile , oqurken öz elemelerini yapacaq, ya qulaq asmaycaq, ya empati quracak, ya özüni tapacaqtır. Amma bir bala içün böyle bir oquma, özü yaşağan olsa, pek ağır kelip travmasını arttıra bilir, ya da hiç yaşamağanı bir şey kelecekte qorqu unsurı yarata bilir. Böyle bir mevzu bar ise, men şahsen uyğun açıqlamalarnen, mantıqlı, ratsional sebepler ve detaylarnen kiçik oquyıcımnı o çaresizlikke sürüklemeycek şekilde rahatlatıcı bir til qullanmaqnı seçem. Şimdi yazmaqta olğanımda da aynı formulanı qullanam.
7) Sanatnen sıqı bağlı bir hayatıñız bar. Nermin Bezmen aslında miniatür, özgün basqı, süsleme sanatçısı ve restavrator. Qaysı biri üstke çıqa? Resimmi yazıcılıqmı?
Yazıcılıq – yaşayış tarzım. Hayatqa, münasebetlerge, yaşağanlarıma, tabiatqa, hayallarıma, kederlerime, sevinçlerime, hatta rüyalarıma da yazmaq üzere baqam. Özümni eñ açıq, eñ rahat ifade ete bilgenim alet – yazmaq. Örneklerni, renklerni, bezni, ağaçnı, gipsni, kilni, pastanı canlandırmaqnı, eşyalarğa hayat bermekni de pek pek sevem. Amma kelimelernen daha barışıqım. Kelimelernen santraç oynamaqnı sevem.
Kelimelerni kâğıtnıñ üzerindeki siyah lekelerden oluşqan bir çizgiden qurtarıp, eki boyutlığa çevirmek işinden büyük keyf alam. Matbaanıñ siyah tuş basqısından soñ tışarı çıqmasını sevem kelimelerni; anlatqanları duyğularnen, ruhlarınen... Qarakterlerim ise; kâğıttaki bir isimden çetke keçmeliler. Üç boyutlı, qanlı, canlı, soluğı duyulsın, arzuları, istekleri, aşqları, qayğılarınen oquyıcınıñ yanında olsun ve teniniñ sıcaqlığını hiss ettirsin, isteyim. Bunı yapıp olğanınen de keyfime demek olmay doğrusı. Kelimelernen daha qısqaçıq bir zamanda, yüregimnen miyim alâqağa keçkeni ande buluşam. Resim bezini hazırlamaq, boyalarnı qarıştırmaq, kilni yoğurmaq, qurusun diye beklemek kerekmey. Çoq daha büyük bir süratnen tuta bilem duyğularnı, renklerni, körüntilerni. Aytqanım kibi; zehinim tüşüngeni an, ruhumnen, yüregimnen buluşa kelimeler, ve o ande aman anda kâğıtnıñ üzerinde, ekranda yerlerini alalar.
8) Sayğılı Nermin Bezmen, eserleriñizde de tolu-tolu añlatqanıñız Qırım siziñ içün ne ifade ete?
Qırım, güzel vatan Qırım... Anda doğmadan yaşağanım, daha hiç körmeden evel bile sağınğanım, dedem Qurt Seyitniñ balalığından qalğan quş tüyü yastığından menim ruyalarıma aqqan, Aluşta’nıñ asma bağçalarından, Qaradenizden kelgen tuz, yod qoqularınen burnumda dadı tütken, dalğalarnıñ sesleri, yırları zehinimniñ bir yerlerinde her vaqıt çırpınğan, tarihnıñ saltanatı, acıları, keyfleri, hasret ve qayğılarınen genlerimde aqqan cennet... Qırım... bir kün seninle tekrar körüşmek istegimnen şimdilik Yaradanğa emanet ol...
Genlerinde Cennet Kırım Akan Bir Yazar
«Nermin BEZMEN»
1) Bize Nermin Bezmen anlatır mısınız? Kendi kaleminizden sizi tanımak isteriz.
Orta halli, mütevazi, edebiyat ve sanatla içiçe yaşayan ve ölümüne dek birbirine âşık bir anne ve babanın çocuğuyum. Onlardan opera, tiyatro, müze, konser, kitap, insan, doğa sevgisini ve en en önemlisi de sevginin, aşkın ehemmiyetini, kaliteli yaşamın maddiyatla değil, zarafet, rafinasyon ve yaşamı sanata dönüştürmekle gerçekleşeceğini öğrendim. Sohbetin, paylaşmanın, cinsiyet eşitliğinin, demokrasinin tadını alarak, büyüdüm. Hiç şımartılmadım ama hep sevildiğimi, önemsendiğimi ve özel olduğumu hissettirdiler bana. Benden beş yaş küçük kızkardeşim de keza aynı değerlerle büyüdü.
Aile geçmişimizin hikâyelerini masal gibi dinlerken servetin, ünvanların, maddi ve fiziki zenginliklerin nasıl ve ne çabuk kaybedilebileceğinin gerçeğini de kavradım büyürken. Hem anne, hem baba tarafımdan böylesi büyük çöküşlerin hikâyeleri dolu. Savaşlar, göçler, sürgünler ile son bulan saltanatlı yaşamlar benim için masal değil, hep gerçek hikâyelerdi. Gerek bu geçmişim, gerekse ailemdeki kuvvetli kadın örneklerinin zenginliğiyle kendime ait, kendime sahip, özgüvenli, müdanasız, ayakları üzerinde duracak bir kız çocuğu olarak yetiştirildim.
İki yaşında kitaplarla tanıştırdı anneciğim beni. Zaten geniş hayâl gücüm, masallar, efsaneler, hikâyeler ile buluşunca bana bambaşka dünyaların kapıları açıldı, çok küçük yaşlardan itibaren. Hep hayâllerim oldu; sadece kurulan değil, peşinde koşulan, uğruna çabalanan hayâller... Çok küçüklüğümden beri en büyük hayâllerimden biri de “kalıcı olmak” tı. Bu dünyadan bir bozkır otu gibi yaşayıp gitmek istemiyordum.
Tahsil hayatım, meslek hayatım beni bambaşka alanlarda çalışmaya yönlendirdi. Aslında hepsini kendim seçerek yönlendim. Hep, o kalıcı olmak arzumu tatmin edecek bir şeyin peşindeydim. Bu sebepten, sürekli öğrenmekten, sürekli talebelik yapmaktan da vaz geçmedim. Yönetici asistanlığı, satın alma, pazarlama ile başlayan iş hayatımı sanat sevgimle, yazmakla, resimle besleyerek devam ederken hobierimi de işe çevirmeyi başardım. Çocuklarım okula başladıktan sonra ikinci kez üniversiteye başladım. Tezhip, minyatür, ahşap, sıva, kalem işi, restorasyon, özgün baskı çalışmalarımı onlarca sergi ve yirmi yedi sene kendi atölyemde yüzlerce çocuğa ve yetişkine verdiğim resim dersleriyle pekiştirdim. Resmin bana yetmediği yerde kalemime asıldım ve romanlarım sayesinde edebiyat dünyasıyla, okurlarla buluştum. Aynı zaman diliminde TRT de canlı yayın sunuculığu, tanıtım ve halkla ilişkiler, yoga eğitmenliği, panel organizasyonu ve yöneticiliği, magazin ve gazetelerde köşe yazarlığı, restorasyon, dekorasyon gibi daha onlarca konuda başarılı çalışmalarım oldu. Ama o çocukluğumdan beri peşinde olduğum duygu var ya; o “kalıcı olmak” duygusu, işte bana onu en çok yaşatan yazarlık oldu. Bu sebepten, diğer hepsini birer hobi olarak keyfe keder yaptığım uğraşlar hanesinde bırakıp tüm zamanımı benim için artık bir yaşam şekli olan yazarlığa adadım ve tabii “Yaratıcı Yazarlık” derslerime. Gerek baş başa, gerek davetli gittiğim gruplarla, gerek on-line derslerimde onlarca yazarlık hevesi olan yazar adayı ile buluşup onlarla tecrbelerimi paylaşıyor, yönlendiriyorum.
Huzurlu ama mücadeleci, anlayışlı ama inatçı, sakin ama içinde fırtınalar kopan, mutlu ama yüreğinin bir köşesi hep hüzünlü, kırılgan ama çok kuvvetli, eğlenceli ama çok duyarlı, kahkahaya âşık ama gözyaşları hep sırada bekleyen biri olarak aslında Prusya, Rusya, Kırım, Romanya, Fransa, Kafkas, Çerkes ellerinden bu yana sürüklenen ve hep gönülsüz göçmenler olan dedelerimin, ninelerimin aşklarını, keyiflerini, hüzün ve hasretlerini genlerimde taşıdığıma, onların karması olduğuma inanıyorum.
Bugün çoğu “Best-seller” olan ve kimi ondört dile çevrilen yirmi yedi kitabım ve Kurt Seyt & Shura’nın ekrana uyarlanıp tüm dünya televizyonlarında gösterilmesiyle milyonlarca insana ulaşmış olmanın mutluluğu ve motivasyonu ile hayatı özümsemeye, hayâl kurmaya ve yazmaya devam ediyorum.
Not: Nermin Bezmen Ödülleri:
* Haliç Rotary Klubü, “Meslek Ödülleri”, 2002
* İstinye Rotary Klubü “ Meslek Başarı Ödülü”, 2009
* Altın Çınar “Edebiyat Ödülü””, 2010
* Kocaeli Üniversitesi “Televizyona uyarlanan en başarılı roman”, 2014- Kurt Seyt & Shura
* Avon, “Televizyona en başarılı uyarlanan roman”, 2014
* ATA (American – Turkish Association)– Washington D.C. “International Women’s Day - Leadership Award” (Uluslararası Kadınlar Günü Liderlik Ödülü), 2019
* Firebird Literary Award (ABD), “Best historical romance”, (En iyi Tarihi Roman Ödülü), 2021
* Yasnaya Polyana (Rusya) Literary Award, (Edebiyat Ödülü- kısa liste (Russia), 2021
2) Öncesinde bir şiir kitabınız olmasına rağmen biz sizi Kurt Seyt & Shura ile tanıdık. Yazı merakı nasıl başladı?
Ben şair ruhluyum ama şair değilim. Şiirlerimi, çok uzun süre çalıştığım ve çok emek verdiğim Kurt Seyt & Shura’yı okura sunmadan önce basım – yayın dünyasını tanımak, bir tecrübe edinmek arzusuyla piyasaya verdim. Çok da iyi oldu. İlk, yayınevi, halkla ilişkiler, okurla buluşma konularında tecrübelerimi onunla edindim ve ardından Kurt Seyt & Shura’yı matbaaya yolladık.
3) Son derece verimli bir yazarsınız. Biz 27 kitap saydık. Yanılmıyorsak “Shura”yı da sayacak olursak kitaplarınızın 5 tanesi Kırım’dan gelen köklerinizle ilgili. “Kurt Seyit ve Shura”, “Kurt Seyit ve Murka”, “Mengene Göçmenleri”, “Dedem Kurt Seyit ve Ben” ve “Shura”. Konusu Kırım’la bağlantılı başka çalışmalar var mı?
Şu anda yirmi sekizinci kitabıma çalışmaktayım. Kurt Seyt serisi ise toplamda altı kitaptan oluşuyor. Beşi roman, biri de onlarla bağlantılı denemelerim niteliğinde.
Kurt Seyt & Shura, Kurt Seyt & Murka, Mengene Göçmenleri, Shura (Paris Yılları 1924-1927), Bir Harp Gelini romanlarım ya bir diğerinin devamı, ya da bağlantılı bir farklı zaman hikâyesidir. Dedem Kurt Seyt & Ben ise bu romanları yazarken yaşadığım ruhsal yolculukları, geçmişimden aldığım dersler ve Kurt Seyt Dedem ve onun hayatındaki kadınların öykülerinin benim karakterim ve hayat anlayışım üzerine tesirleri konularını içeren masalsı, duygusal, gerçek bir anlatıdır.
Ne var ki; tarih durağan, statik bir bilgi değil. “Çok araştırdım, her şeyi öğrendim” diyemiyorsunuz. Çünkü her an, her daim karşınıza yeni bir bilgi, bir detay çıkıp sizin hikâyenizi değiştirebiliyor. Kurt Seyt de aynen bu değişikliklerden nasibini alıyor sürekli. Çok da iyi oluyor. Daha iki sene önce Kırım’da toplanmış kuzenlerimin bir telefonuyla, dedemin arkasında ölü bıraktığını sandığımız Osman Amcamın kurtulduğunu, yaşadığını, çocuklarının olduğunu öğrendim. Kırım’da, St. Petersburg’da, Moskova’da, Türkiye’de yaşayan bir çok kuzenimle bu kitap sayesinde birbirimizi bulduk. Benim için bilinmeyen, ya da şüpheli olan nice hikâyeyi konfirme etmek ya da hiç bilmediklerimi, yanlış bildiklerimi düzeltmek şansım oldu. Burada da bittiğini sanmıyorum. Araştırdığınız, öğrenmek istediğiniz kadar geçmiş size açılıyor. Bir gün arka arkaya daha bir kaç kitap yazacağıma inanıyorum, bu konularda.
Bugün dünyanın on dört ülkesinde romanı okunan, neredeyse altmış ülkesinde dizisi izlenen ve milyonlarca hayranı olan Kurt Seyt ile Kırım’ın haritada yerini, tarihini bilmeyen insanlar Kırım’ı, hikâyesini, Kırım Tatarlarının tarihini, acılarını öğrendiler. Avustralya’dan Afrika’ya, Arap ülkelerinden İsrail’e, Avrupa’dan Güney - Kuzey Amerika’ya, hâtta Rusya’da binlerce fanımın sayfasında bunları yazışıyor, konuşuyoruz hâlâ. Üzüntüm; kendi güzel Kırım’ım dünyanın tanıdığı kadar tanımıyor kitaplarımı ve beni.
4) Eserlerinizde ilham kaynağınız nedir? Önceden hazırladığınız bir plan çerçevesinde mi yazıyorsunuz yoksa konu yazdıkça mı gelişiyor?
Ben eserlerimi, aynen özel hayatımı yaşadığım duyguyla yazıyorum; Kâlbimin sesini dinleyerek. Ya bir olay, ya bir karakter, ya da bir mekân bana “Gel, beni yaz!” diyor. O kadar. O sesi duyduğum anda o sesin hikâyesini çok iyi yazacağımı biliyorum ve tüm zihnimle, yüreğimle, ruhumla kendimi ona adıyorum. O sesle birlikte zaten aklımda hemen yerleşen bir özet hikâye oluyor. Nerede, ne zaman, nasıl geçeceği, kahramanımın kim olacağıyla ilgili. Ondan sonra araştırma ve çalışma sürecim başlıyor ki; bu zaman dilimi benim yazma sürecimden her zaman daha uzun ve daha meşakkatlidir. Tarih, dönemle ilgili yemek, içmek, giyim, yaşam kültürü, devrin ekonomik, sosyolojik, politik, siyasi çizgileri, karakterlerimin psikolojileri, kendi içlerinde bireysel hikâyeleri, sevme, âşık olma, hiddet, nefret duyma şekilleri, coşma ve kırılma çizgileri, hayâlleri, geçmişleri... hepsi benim derdim oluyor ve hepsini, her birini anlamak üzere çalışıyor ve yaratıyorum. Ne var ki; bir kaç bölümden sonra, özellikle kahraman karakterim kendi ihtiyaçlarını fısıldamaya başlıyor. Benim ana şablonum çok değişmez ama karakterim benim ona verdiklerimle can bulup soluk almaya başlayınca benim belki de hiç düşünemediğim istekleri, beklentileri belirebiliyor. Karakterlerim çalışma masamım yanında, benimle baş başa oturuyorlar hissiyle yazıyorum. Onları izliyor, kulak kabartıyor ve kalemimi kendi haline bırakıyorum.
Hiç “Kitap bittiğinde ne kadar satar? Beğenilir mi, beğenilmez mi? Ya şu kısmını sevmezlerse?” diye düşünmem yazarken. Sadece iç sesime, hayâl gücüme ve kahramanlarımın sesine konsantre olurum.
5) Eserleriniz elbette evlâtlarınız gibi ama içlerinden birini seçmeniz gerekse hangisi olur?
Evet, duygum aynen budur yarattıklarımla ilgili. Her birinin kendine ait bir zamanda, kendine ait farklı karakterlerle, bambaşka bir hikâyesi var. Hepsi için çok emek verdim, veriyorum. Kurgu olanlar dahi, gerçek hayat hikâyelerinden canlandırdığım romanlarım kadar gerçektir benim için. Hepsinde, karakterlerle birlikte kâh ağlar, kâh gülerim. Ruhen yorulup, uykusuz gecelerde sabahlarım hepsi için.
Ancak; beni yazar yapan, okurla, edebiyat dünyasıyla tanıştıran ve sadece ilk romanım olması sebebiyle değil, kanımdan, canımdan, genlerimde akan bir hikâye olmasından dolayı Kurt Seyt & Shura çok özeldir ve hep öyle kalacaktır. İşin enteresan tarafı, ilk basıldığından bu yana otuz sene geçmiş olmasına rağmen, aynı evin dördüncü neslinin okumaya başladığı bir roman. Bir klâsik oldu. Bir de üstelik, gün geçmiyor ki; dünyanın farklı bir coğrafyasında yeni bir hayran kitlesi ile bulusup hikâyesini anlatmaya devam ediyor.
6) Çocuk kitabınız da var. Hangisi daha zor? Çocuklar için yazmak mı büyükler için yazmak mı?
Şimdilik sadece bir basılmış çocuk romanım var. Hayâl Takımı – Sonsuzluk Bahçesi’ne Yolculuk. Artık masalsı bir zamanda kalan kendi çocukluğumun hikayesidir aslında. Kitaptaki Mina, küçük Nermin’den başkası değildir. Ne var ki; hızlı tempo görsellerle yaşayan şimdinin çocukları için içine fantastik öğeler kattım. Dedem Kurt Seyt o kitaba da girdi, benimle beraber. Mina’nın dedesi olarak bu defa miniklere bir Kırım hikâyesi anlatıyor orada da.
Çocuk kitabı yazmak yetişkin romanı yazmaktan şu anlamda daha zor: Sorumluluğu daha yüksek. Yetişkin, olgun insanlara sunduklarınız onların kendi tecrübe ve edinilmiş bilgilerinin süzgecinden geçerken sorumlusu kendileridir. Ancak çocuğa sunduğunuz her bilgi, her kelime, her duygu direkt yazar olarak sizin sorumluluğunuzda. Yazarın bu sorumluluğu üstlenmesi şart. Zaten çok önemsediğim “zarif ve duyarlı dil” kullanma hassasiyetim çocuklar için yazarken daha da önemli oluyor. Örneğin; romanımda anlattığım bir trajedi, bir travma yetişkin bir okurumun gerçek hayatta başına geldiyse bile , okurken kendi elemelerini yapacak, ya umursamayacak, ya empati kuracak, ya kendini bulacaktır. Ama bir çocuk için böyle bir okuma, kendi yaşadıysa çok ağır gelip travmasını arttırabilir, ya da hiç yaşamadığı bir şey geleceğe dönük korku unsuru yaratabilir. Böyle bir konu var ise ben şahsen makul açıklamalarla, mantıklı, rasyonel sebepler ve detaylarla küçük okurumu o çaresizliğe sürüklemeyecek şekilde rahatlatıcı bir dil kullanmayı seçiyorum. Şimdi yazmakta olduğumda da aynı formülü uyguluyorum.
7) Sanatla iç içe bir hayatınız var. Nermin Bezmen aslında minyatür, özgün baskı, süsleme sanatçısı ve restoratör. Hangisi ağır basıyor? Resim mi yazı mı?
Yazı yaşam şeklim. Hayata, ilişkilere, yaşadıklarıma, tabiata, hayâllerime, üzüntülerime, sevinçlerime, hâtta rüyalarıma dahi yazmak üzere bakıyorum. Kendimi en net, en rahat ifade edebildiğim enstrüman; yazmak. Desenleri, renkleri, tuvali, ahşabı, sıvayı, kili, macunu canlandırmayı, eşyalara hayat vermeyi de çok çok seviyorum. Ama kelimelerle daha barışığım. Kelimelerle satranç oynamayı seviyorum. Kelimeleri kâğıdın üzerindeki siyah lekelerden oluşan bir çizgiden kurtarıp iki boyutluya çevirmek uğraşından büyük keyif alıyorum. Matbaanın siyah tuş baskısının ardından dışarı çıkmasını seviyorum kelimelerin; anlattıkları duygularla, ruhlarıyla... Karakterlerim ise; kâğıttaki bir isimden öteye geçmeliler. Üç boyutlu, kanlı, canlı, soluğu duyulsun, arzuları, hırsları, aşkları, hüzünleriyle okurun yanıbaşında belirsin ve teninin sıcaklığını hissettirsin istiyorum. Bunu başarınca da keyfime diyecek olmuyor doğrusu. Kelimelerle daha kısacık bir zamanda, yüreğimle beynim temasa geçtiği anda buluşuyorum. Tuvali hazırlamak, boyaları karıştırmak, kili yoğurmak, kurusun diye beklemek gerekmiyor. Çok daha büyük bir süratle yakalayabiliyorum duyguları, renkleri, görüntüleri. Dediğim gibi; zihnim düşündüğü an, ruhumla, yüreğimle buluşuyor kelimeler ve o anda hemen orada kâğıdın üzerinde, ekranda yerlerini alıyorlar.
8) Sayın Nermin Bezmen, eserlerinizde de dolu dolu anlattığınız Kırım sizin için ne ifade ediyor?
Kırım, güzel vatan Kırım... Orada doğmadan yaşadığım, daha hiç görmeden önce bile özlediğim, dedem Kurt Seyit’in çocukluğundan kalan kuştüyü yastığından benim rüyalarıma akan, Aluşta’nın asma bahçelerinden, Karadeniz’den gelen tuz, iyot kokularıyla burnumda rayihası tüten, dalgaların sesleri, yırları zihnimin bir yerlerinde sürekli çırpınan, tarihin saltanatı, acıları, keyifleri, hasret ve hüzünleriyle genlerimde akan cennet... Kırım... bir gün seninle tekrar buluşmak üzere şimdilik Yaradan’a emanet ol...
Fotoğraflar: Pamira BEZMEN
