Bir Ana ve Bir Medeniyet Erbabı «Afize YUSUF-QIZI»
1) Afize Yusuf-qızı kimdir?
Afize Yusuf-qızı kimdir sualge eñ qısqa cevap - medeniyet erbabı.
2) Çoqusı insanlar sizñi Qırımtatar yırlarınıñ usta icracısı dep bile. Lâkin siz tasviriy-ameliy sanatı bölüginde oqudıñız. Bu nasıl oldu?
Özümi sanat ve medeniyetimizniñ bir çoq sahalarına bağlayım. Çeşit yönelişlerde inkişafı içün hisse qoşmaq ister edim. 2005 senesi zenaatımı seçkende biz az zorlandım, çünki hem öz til ve edebiyatını, hem dizayn ve mimarcılıqnı, hem de idarecilikni begene edim. Lâkin oquv içün sadece bir bölümni seçmeli edim. Böylece men “Sanat” fakülteti, tasviriy-ameliy sanatı bölügine kirdim. Oquv yılları cam üstünde resimler yapıp başladım. Bu usulnen yapqan birinci eserim 2008 senesine ait. Bu künge qadar men bu avesligimi qaldırmayıp bir çoq eser yaptım. Olarnıñ çoqusı şahsiy ellerde, hem Qırımda hem dünyanıñ çeşit yerlerinde, olsun Amerika, Avropa memleketleri ve başqa ülkelerde.
Muzıka ve yırcılıqqa avesligim balalıqtan edi. Anamnıñ aytqanına köre men her yerde hep yırlay edim. Evde, yolda-izde, balalar bağçasında, mektepte hep yırladım. Başqalardan ayırılıp turğan bir qabiliyetim yoq edi dep tüşünem, amma yırlamaqnı seve edim. Daha bala olğanda meni “Tesilli” balalar ansambiline oyun ve yırcılıqqa qatnattırdılar. Oyunnı Munir Ablayevtan ogrendim, balalar yırlarını ise Server Kakura ögrete edi. Lâkin yırcılıq sadece aveskârlığım edi ve ciddiy oğraşmadım, ta ki Universitetke kirgenime qadar. Bir ses yarışmasında iştirak etip men birinci sefer müellif yırımı yazdırdım. Lâkin yarışmadan soñ jüri azası yırcımız Üryane Kenjıkayevanıñ tavsiyesinen halq yırlarınen oğraşıp başladım. Meni birden kontsertlerge davet etip başladılar ve bir qaç yıl içinde halq arasında fesli yırcı olıp tanıldım. Fesli, çünki 2009 senesinden başlap herkünlik hayatımda her yerde başıma fes taqıp yurdım. 2011 senesi ise medeniyet yayınlarınıñ muariri olıp ATR telekanalına çalışıp başladım. Televideniye işinen ressamcılıq ve yırcılıq ta devam etti. Sürgünlik hatırasına “Vatan asreti” ve “Suvuq suvdan” yırlarğa video klipler yapıldı.
3) Sizniñ daa evvel vaqıtta Türkiye’de, Uqraina’da sergileriniz oldu faqat vatanda ilk serginiz “Nenkecannıñ” 10 yıllığına bağışlangan tedbirde oldı. Bizge bu mevzuda bilgi verebilesinizmi ve sizñi ne ilhamlandıra?
Evlilikten soñ daha çoq resim yapıp başladım. Ana oldum, işten ayrıldım ve bütün boş vaqıtte resim yaptım. Böylece 2018 senesi mayıs ayında Kiyevde bir şahsiy sergimi keçirdim. Sergini keçirip üç künden soñ Qırımğa qayttıq. Qısqa vaqıtten soñ men İstanbulğa Halqara Büyükçekmece festivaline davet etilip, 2019 senesi yazda iştirak ettim. Oña bir qaç ay azırlıq kördim, yapqan bütün eserlerimi ise festivalde satın aldılar. Qırımğa qaytıp kene yañı eserler yapıp başladım. “Nenkecannıñ” 10 yıllığında taqdim etkenim eserlerimniñ çoqusı soñki eki yılda yapıldı. Olarnıñ arasında ösümlik örnekleri, kilim ve toqulğan marama örnekleri, hat yazıları ile eserler mevcut. Hüsn-i hat sanatı meni bir qaç yıldan berli pek meraqlandıra, oñı usta-ocadan ögrenmek arzu etem. Qırımğa hattatlar yoq desem yañlışmam, men ise bu sanat Qırımda canlanğanını pek ister edim.
4) Qırım siz içün ne demek?
Qırım menim içün sadece bir binanen ibaret evim ve tuvğanlarım degil, Qırımda her yer, her köy ve qasaba menim evim. Onıñ manzaralarına, dağ ve bağlarına, özen ve deñizine Rabbim hasret qaldırmasın. Özüni bu topraqnıñ sahibi olıp bilgen insan hiç bir vaqıt Qırımnı terk etmez. Ketse de, illâ ki qaytır, Yurtını sahipsiz qaldırmaz. Qırım - rahat nefes alabilgenim tek yer. Çünki qayda olsam, her yerde Qırımnı körem.
Oya Deniz Çonğar suhbetleşti
