Özüniñ Ağzıñdan «Serra MENEKAY»
1) Oquyıcılarımıznıñ çoqusı sizni tanıy, amma sizni bir de siziñ ağzıñızdan tanımaq isteymiz. Kimdir Serra Menekay?
Babam 1941 senesinde Qırım Qarasuvbazar’da doğğan. Qartbabam Bilal Menekay apayı ve eki balasını yanına alaraq, 2-nci Dünya Cenki sırasında 1943 yılında Qırım’dan çıqıp Almaniya’ğa ketmege mecbur oldı. Qartanam Almaniya’da vefat etken. Qartbabam, babam ve alamnen beraber 1951 senesinde Türkiye’ge kelip Düzce’ge yerleşken. Anamlar da Selanikli. Anam ve babam Ankara’da oquğanda tanışıp evlengenler. Men Ankara’da doğğanım, 2 yaşımda olğanda, babamnıñ işi sebebinden Ödemiş’ke keldik, men anda büyüdim. Liseni de Ödemiş’te bitirgenden soñ, Ege Üniversiteti Tıp Fakültetine oqumağa kirdim. 1993 yılında tıp doktorı oldım. Soñra Biyohimiya ihtisasımnı Doquz Eylül Tıp Fakültetinde bitirip, ihtisasımnı aldım. Türkiye’de çeşitli şeherlerde ve çet ellerde meslegimni yaptım. Şimdi de İzmir’de Biyohimiya mutehassısı olaraq çalışam. Aynı zamanda yazmağa da devam etem.
Serra Menekay çalışqan yerinde
2) Yazı macerañız nasıl başladı?
Aslında, men oqur-yazar olmağa hep pek sevdim. Duyğularımı sözcüklerge kodlayaraq keçirip olğanımnı añlağanımdan berli de yazam. Yazğanlarım türlü dergilerde yayınlana edi. Ancaq roman yazmaq başqa bir esas. Romancılıq maceram eki biñli yıllarnıñ başında Qırım’ğa ketip daha evel hiç körmegenim Fatma alamnı Qırım’da tapmamnen başladı. Fatma alam qartbabamnıñ eñ küçük qardaşıdır. Qartbabamnıñ ailesinden Qırım’da qalğanlar 1944’te sürgün etilgenler. Qırım sürgünini yaşağanında halâ 15 yaşında olğan Fatma alam o künlerni bütün tafsilatlarınen hatırlay edi. Ural, Sibiriya ve Özbekistan’ğa dağılıp, soñra tekrar toplanğan ailemizniñ ve Qırım Türkleriniñ soñ elli yılını birinci ağızdan diñlemek fırsatını tapqan edim. Bu menim içün degeri ölçenilmez bir vaqia edi. Başta merağımnı aydınlaştırmaq içün diñley edim, soñra añlatılğan şeylerni videoğa almağa, daha soñra ise her fırsatta Qırım’ğa ketmege ve bütün aileniñ hikâyesini toplamağa başladım. İnanılmaz bir hikâye edi. İçinde savaşnıñ, sürgünniñ, vatan hasretiniñ alev-alev yanğanı, aşq, sevgi, coşqunlıq ile toqunğan demokratik bir halq mücadelesiniñ hikâyesi edi. Men de qartbabamnıñ Almaniya’ğa qaçışı ve Türkiye’ge kelişi hikâyesini añlatqanda, yarım asır soñra tıpqı ailemiz kibi aile hikâyemiz de birleşti. Qırım’nı üçünci kere ziyaret etkenimde Fatma alamnıñ bağçasında oturğanda, birden qarar berdim: roman olmalı edi ailemizniñ hikâyesi ve onı men yazmalı edim. Şu vaqıt radioda “Aluşta’dan Esken Yeller” türküsü yañğıray edi. Adı da belli edi artıq romanımnıñ. Başladım yazmağa. Roman şekillenmege başlağanınen menim daha çoq Qırım’ğa ketmem kerek edi. Bir zaman soñra bu işniñ hekimliknen birlikte devam etip olamaycağım qadar sıqı bir çalışma kerek olğanını añladım. O zaman meslekke belli bir vaqıt ara bermek qararını aldım, istifa ettim ve romanımnı birtirmek içün alamnıñ yanına kettim. Aqayım bu çılğın qararımnı desteklemese edi, bunı yapamaz edim, oña minnetdarım. 2014 yılınıñ Kiçik ayında elimde bir roman ile qaytıp keldim. İlk muracaat etkenim büyük bir yayınevinde basıldı romanım. Benim yazıcılıq maceram bu şekilde başladı.
Fatma Ala
3) Tanınmağan bir yazıcınıñ ilk romanınıñ büyük bir yayınevinden çıqması az rastkelgen bir hal. Siziñce bunı nege borclusıñız?
Fikirimce, bunıñ sebeplerinden ilki Türk edebiyatında daha evel hiç işlenilmegen bir mevzunı, samimiy ve aqıcı bir tilnen yazğanımdır. Romannıñ keçkeni devirniñ tarihını ve Qırımtatar medeniyetini yahşı araştırdım ve yeri kelgeninde izahlarnen oquyıcığa aqtardım. Ancaq eñ müim sebep; vaqialarnı iteklemeden, çekiştirmeden, egip bükmeden, olğanı kibi aqtarmam ola bilir. Bunı mahsus bir qabiliyetten daha çoq Fatma alamnıñ yüreginiñ menim yüregime toqunğanda qaldırğan izniñ samimiyligine borclum dep tüşünem.
Serra Menekay Ukraina Parlamentinde
Qırım Ahali Cümhuriyetiniñ Yüzyıllığına bağışlanğan tedbirde
4) Bugünge qadar doquz eseriñiz yayınlandı ve hepsi de pek yañğırağan kitaplar oldı. Bunı nasıl açıqlaysıñız?
Bunıñ sırı kitaplarımnıñ mevzularında saqlı dep tüşünem. Meselâ, “Kuşbakışı” bir cenk pilotınıñ közünnen "Ergenekon ve Balyoz" kibi dubaralı davalarnen Türk Ordusınıñ yıpratılğanı yaqın tarihnı añlata. “İğne Oyası” bir "12 Eylül" (1980s. İlk küz ayı 12) romanı. Her ekisinde de ög planda uydurılğan bir hikâye bar. Oquyıcısını süyreklegen, hatta elinden tutıp hikâyeniñ soñuna qadar nefes nefeske qoşmasını bergen heyecanlı bir uydurılğan hikâye. Arqa planda ise bütünley kerçeklerni yansıtqan tarihiy vaqialar, siyasiy ve sotsial tertip kösterile. Her eki kitap da tarihiy perspektivadan büyük resimni körmek istegenlerge keniş bir baqış açısı teklif etmek ğayesi ile yazıldı. “Kuşbakışı” sayesinde özü de "Balyoz" (toqmaq) qurbanı olğan Murat Tulga ile tanıştım ve ilk kitabımdan soñraki kitaplarımnı menim kibi ğayeli işler yapmağa printsip boyunca “Galeati Yayıncılık” bastı. “Şefika” adlı romanım Qırım’lı Şefiqa Gaspralı’nıñ biografiyasıdır. O romanımnıñ da çoq meraq doğurğanınıñ sebebi Şefiqa Hanım’nıñ adden tış yaşayış hikâyesidir. Şefiqa Gaspralı 1917 yılında qurulğan Qırım Demokratik Cumhuriyetinde millet vekili ve meclis reisi vekili saylanmağa muvafıq olğan maarifçi, muharrir, yazıcı, aydın ve çalışqan bir Türk qadını. Rusya’daki Türk qadın hareketiniñ lideri, qadınlarnıñ saylama ve saylanma haqqını almasınıñ yetekçisi, pek çoq ilki etrafında toplağan, hepimizniñ örnek alması kerek olğan bir rol model. Ğarpnıñ elinde böyle örnek bir qadın olsa edi, kim bilir şimdige qadar qaç romanı yazılır, qaç filmi çıqarılır edi. Madem böyle tüşünem, men yazmalıyım o zaman, dedim. Ondan soñra yazılğan “Kıvılcımdan Aleve” büyügen topraqlarım olğan Ege’niñ Kuvayı Milliyesini (milliy quvetlerini) añlatmaq içün yazıldı. “Adını Arayan Çocuk” seriyasını ise balalarğa yetmek ve olarğa qadim degerlerimizniñ, eyilikniñ ve sevginiñ ehemiyetini aqtarmaq içün yazdım.
Serra Menekaynıñ kitapları
5) Kitaplarıñız arasında eki danesi Qırım ve Qırımtatarları ile bağlıdır. Bu mevzuda yañı kitap hazırlıkları barmı?
Ebet bar. Maña köre Qırımtatarlarınıñ yaşağanlarınıñ edebiy alanda daha çoq añlatılması kerek. O sebepten bu mevzuda yazmağa devam etecegim. Bu künlerde bu mevzuda bir roman üzerinde çalışmağa daha başladım. Bir qaç yılda bitmesini ümüt etem.
Serra Menekay Kiev'de Qırımtatar Milliy Meclisinde Mustafa Ağanen
6) Qırım siziñ içün ne demek?
Qırım menim ata toprağım. Ketip körgenge qadar o topraqlarnıñ meni bu qadar çoq tesir etecegini tüşünmegen edim. Qırım’nı körmek ve babamnıñ ailesini tapmaq, evelden adiy bir aqışı olğan hayatımnı, kariyerimni, hatta kimligimni deñiştirgen bir şekilde tesir etti maña. Bam-başqa bir yolculıqqa çıqtım. Qırım’da yaşağan aqrabalarım ve mazlum Qırımtatar halqı içün küçlü, sesli bir şeyler yapmaq kerek olğanına işandım ve menim elimden yazmaq keldi. Yazğanlarım qıymetlendirilgeni vaqıtta bunı devam etmek arzusındam. Şükürler olsun ki, yazıcılıqta muvafaqiyetler elde etem. Ümüt etem ki, bundan soñra da degerli eserler yazmaq nasip olur maña, ümüt etem ki, yazğanlarım başqa tillerde başqa ülkelerde de basılır, oqunır ve böylece Qırımtatar halqınıñ bir sesi de men olabilirim.
Oya Deniz Çonğar suhbetleşti
Serra Menekay 24-ünci Ankara Kitap Fuarında kitaplarını imzalağanda
