SABAN AYINIÑ ŞİİRİ: KERÇ / HAMDİ GİRAYBAY
KERÇ
Kerçli Meryem hanımğa
Taman keçip ketkende qart babaylar,
Bir cal etip Kerçte can suvarğan,
Çıñcı keday, şairler, asabaylar,
Temel atqan Kerçte at tuvarğan.
Bir vaqıtlar beş-altı köy avuşıp,
Kerç tübü qızları çıñlağanlar,
Şair tatar cigitler qol qavuşıp,
Can gönülden onlarnı dıñlağanlar.
Kerçliler pek namlı cüyrük çapqan
Cigitleri küreşse, ayuv cıqqan,
Gür qızları som-sırma poşu capqan,
Borazanğa yaşları altın tıqqan.
Lâkin Kerç bu künde öz varlığın,
Kösteralmay erligin, bildiralmay,
Közü qorqqan, unutmay kün tarlığın,
Qalbindeki qaranı sildiralmay.
Meryem totay, Kerçniñ bir gülüsiñ
Ayaqlandır köyüñniñ balaların,
Qart bağçanıñ sünbülü, bülbülüsiñ,
Ayt da anlat, uyandır anaların.
Yeşillensin Kerçniñ yalıları
Deryadan kök dalğalar bilgi saçsın,
Tazelensin, yaşarsın alıları,
Gül tereği qızarsın, güller açsın.
1921s. Kiçik ay 3
LUĞAT
Ketmek: Gitmek
Ketkende: Giderken
Qart babay: Dede, büyükbaba
Cal etmek: Rahatlamak, ara vermek
Cal etip: (şiirde) (biraz) ara verip, rahatlayıp
Suvarmaq: Su içirmek, (hayvanları) suya götürmek
Suvarğan: Su içirmiş
Çıñ: Kırım Tatar folklorunda karşılıklı söylenen mani türü
Çıñcı: Çın söyleyen
Keday: Halk ozanı
Asabay: Akraba
Tuvarmaq: Hayvanları koşumdan çıkarmak
Avuşmaq: 1) Göçmek, 2) Taşınmak, 3) Yer değiştirmek
Cüyrük: Seri yürüyen, hızlı koşan yarış atı
Çapmaq: koşmak
Çapqan: Koşan
Capmaq: Kapatmak, örtmek
Capqan: Kapatan, örten
Borazanğa yaşları altın tıqqan: Gençleri zurnaya bahşiş iliştirmiş ( Bu âdet Kırım’da olduğu gibi Anadolu’da da var. Her türlü
eğlencede çalgı takımına bahşiş vermek)
Kösteralmay: Gösteremiyor
Köstermek: Göstermek
Bildiralmay: Bildiremiyor
Totay: Kırım’ın değişik bölgelerinde farklı anlamlarda kullanılıyor. Abla, yenge, güzel, hanım ve damadın abla ya da kadın
akrabaları
Yaşarmaq: Gençleşmek
Yaşarsın : Gençleşsin
Alıları: Durumlar, halleri
Terek: Ağaç, dal
