Türkiyede Qırımtatarca Ders Kitabı Neşir Etildi
Qırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Dernegi Bursa Şubesi 2014 yılından berli qırımtatar tili kurslarnı teşkil etmektedir. Derslerni Qırım Mühendislik ve Pedagogika Universitetiniñ mezunı olğan qırımtatar tili ve edebiyatı ocası Şemsiye Satı bermekte. Bu kurslarğa tek Bursada yaşağan vatandaşlarımız qatnay edi. 2020 senesi ise Türkiyeniñ çeşit bölgelerinden qırımtatarca ögrenmege istegenler içün dersler internet vastasınen ötkerilmege başladı.
Oquv esnasında qırımtatarca edebiy eserler ve maqalelerden başqa til ögretilmesine yönelik kitaplar, derslikler olmağanı ortağa çıqtı. Oca tarafından azırlanğan grammatika qaideleriniñ añlatuvlarını, oqulğan dialog ve metinlerni toplap, ders kitabı şeklinde neşir etilmesi qararlaştırıldı. Dernegimizniñ Bursa şubesi ve Emel Qırım Vaqfınıñ qol tutuvı sayesinde 2022 s. Saban ayı 21-de (mart) ana tili türkçe olğanlar içün “Qırımtatarca ders kitabı” Kitapyurdu Doğrudan Yayıncılık (KDY) tarafından neşir etildi.
28 dersten ibaret olğan derslik 1993s. Oraq ayı 27-31 (temmuz) Aqmescitte keçirilgen II-nci Qırımtatar Milliy Qurultayda qabul etilgen ve 1997 senesi Qırım Yuqarı Şurası tarafından resmiyleştirilgen latin elifbe esasında yazılğandır.
Kitapta zemaneviy edebiy qırımtatar tiliniñ ögrenilmesini qolaylaştırmaq maqsadınen grammatika qaideleri türkçenen qıyaslanıp añlatılğandır. İmlâ qaidelerini pekiştirmek içün metinler üstünde çalışma vazifeleri, türkçeden qırımtatarcağa tercime vazifeleri berilgendir. Derslikke qonuşma alışqanlıqnı şekillendirmek içün dialoglar, oquma içün halq ağız yaratıcılığımızdan masallar, atalar sözleri, efsaneler, destanlar kirsetilgendir. Bundan da ğayrı er bir dersniñ soñunda qırımtatar medeniyetinen tanıştırmaq içün qırımtatar yırları qoşulğandır.
Til ögrenme esnasında Saim Osman Karahannıñ “Dobruca Kırımtatar Ağzı Sözlüğü” (2011), Nariman Seyityahya tercime etken Refik Muzafarovnıñ “Kırım Tatar Türkçesi-Türkiye Türkçesi-Rusça Sözlüğü” (2018), Dilek Evirgen ve Cengiz Evirgenniñ “Polatlı Kırım Tatar Türkçesi Sözlüğü” (2020) kibi luğatlarnen faydalanmağa tevsiye etilgendir. Bunlardan başqa yardımcı malzeme olaraq, ders kitabının soñuna kündelik yaşayışta sıq qullanılğan fiillerniñ qısqa “Türkçe-Qırımtatarca luğatı” eklengendir.
Qırımtatar tili ögretmek maqsadını kütken işbu derslik ana tili türkçe olğanlar içün ilk tecribedir. Tuvğan tilimizniñ ep yaşaması ve keleyatqan nesillerge saqlanılması bizim eñ büyük muratlarımızdan biridir. “Qırımtatarca ders kitabı” da bu niyetimizge irişmek içün güzel bir vasta olacağını ümüt etemiz.
