Soñki Gazi Yaqup Satarnıñ Hikâyesi Kitap Raflarında
İstiklâl Savaşı gazilerinden Yaqup Satarnıñ hayat hikâyesi añlatılğan “Soñki Gazi” adlı eser kitap raflarında yerini aldı. Özü de Qırımtatarı olğan Emekli As.Hak.Kd.Alb. İlyas Aqtarannıñ qalemge alğan hatıralar Galeati Yayıncılığı tarafından basıldı.
Eserde oquyıcını ilk olaraq
“Gazi Yaqupnıñ Kemal Paşasına,
Küllerinden doğğan bir devletniñ yüce Qurucısına; yaşağan asırnıñ dünyadaki eñ popülâr siyasiy-askeriy lideri Gazi Mustafa Kemal ATATÜRKke,
Tam yüz yıl evel bir destan yazğan marşalından rütbesiz neferine qadar Anadolunıñ qahraman ve asıl Türk askerine,
Yüce Türk milletine, bütün Türk dünyasına,
Qırımda tahminen eki yüz elli yıldan berli halâ Rus işğaline qarşı mücadele bergen yigit Qırımnıñ yigit halqına…”
şeklindeki ithaf yazısı qarşılay.
Bu qıymetli kitapnıñ yazıcısı İlyas Aqtaran kitabını ve Soñki Gazini şu sözler vastasınen anlata: “SOÑKİ GAZİ, menim eniştem (halamnıñ aqayı) olıp, 1898-de Qırımda doğıp, 5 yaşında ailesinen Anadoluğa köç etken; 110 yıl ömür sürgen; üç ülke vatandaşlığı yaşağan; bir Rus Çarnı, üç Osmanlı Padişahnı, on bir Türk Cumhurbaşqannı körgen; Türkiye Cumhuriyetini yoqtan bar etken kadrlar arasında yer alğan kerçek Çılğın Türklerden biridir.
Doquz yıl (1915-1924) askerlik yapqan, 1-inci Dünya Savaşında eki yıl boyunca Iraq cephesinde çarpışqan, cenkniñ bitmesinden bir kün evel düşmanğa esir tüşken, eki yıllıq esaret hayatından soñ memleketke qavuşıp bu kere Türk Qurtulış Savaşında hızmet etken, Afyonğa ilk kirgen ve İzmirge ilk qavuşqan 189-ıncı Alayğa bağlı bir piyade askeri olmaqnıñ şerefini ve ğururını yaşağandır.
Eserde Gaziniñ onlarca hatırlavı yer alırken, dönemnen bağlı kerçek ve emiyetli askeriy (hususan Başqurmay arhiv vesiqalarına dayanılarak), sotsial, medeniy ve siyasiy vaqialar da aynı zamanda inceleme yapılğandır. Hususan, Türk Qurtulış Savaşınıñ Kütahya- Eskişehir muharebeleri, Sakarya savaşı ve Büyük Taarruz evresinde yüz bergen her emiyetli vaqia “kün kün” incelengen, bu “şanlı destan” eñ temiz ve qısqa bir şekilde oquyıcığa yetkizmege tırışılğandır.
Ayırıca, Gazi Yaqup Satarnıñ Qırımtatar Türkü bir aileden kelmesi, bala çağında qorantasınen Anadoluğa köçmesi ve hayatı boyunca bu sotsial çerçive içinde yaşaması diqqatqa alınaraq köç ve köçmenlik hadisesi; bu vesile ile Qırımnıñ tarihi ve içtimaiy-medeniy qurulışı, Rusiye ve Osmanlı Devletiniñ Qırım ile olğan tarihiy bağı; Rus Çarlığınıñ ve Osmanlı Devletiniñ yıqılış esnası; Türkiye Cumhuriyeti Devleti ve Sovet Rusiyeniñ qurulış esnası; 1917 Bolşevik İnqilâbından ve hususan 2-inci Dünya Cenkinden künümüzge qadar Qırımda yüz bergen insanlıq tışı vaqialar da tafsilâtlı bir şekilde tasvir etilgendir.”
Özü de asker nesilinden olğan yazıcımız Aqtaran 1898-de Aqtopraqlarğa köç etken Qırım Bağçasaray Zalanköylü bir aileniñ evlâdı olaraq 1956 yılında Eskişehirde dünyağa keldi. Başlanğıç ve orta mektebinde Eskişehirde oqudı. Kuleli Askeriy Lisesinden soñra 1976 yılında Qara Harb Mektebinden Muhabere Teğmen rütbesineñ mezun oldı. Kars ve Sinopta hızmet etti. Bu arada Ankara Huquq Fakültetini bitirip, askeri hakim sınıfına keçti. 1986-2005 yılları arasında Isparta, Erzincan, Ankara ve Kocaelideki askeri birimlerde askeriy hâkimlik ve adliy müşavirlik yaptı. Ankarada hızmet etken sırada Hacettepe Üniversiteti Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi İnstitutında yüksek lisans ve doktora tahsilini bitirdi. 2005 yılında Askeriy Hâkim Kd. Albay rütbesinden öz isteginen emeklige ayrılaraq, Ankara Barosında serbest advokatlıqqa başladı. 2016-2018 yılları arasında Türk Hava Qurumı Üniversitetinde huquq müşavirligi vazifesinde bulundı. Gazi Yaqup Satar, öz halası Meryem Satarnıñ aqayı sıfatınen halen serbest advokatlıqqa devam etmekte olğan Aqtarannıñ eniştesidir.
Bu degerli eserni oqumaq istegenler kitap marketleri ve internet üzerinden alabilecekleri kibi Qırım Dernegi Umumiy Merkezinden de satın alabilecekler.
